Sosyal Medya Üzerinden Kazanç Elde Edenlerin Gelir Vergisi Yükümlülükleri

SOSYAL MEDYA ÜZERİNDEN KAZANÇ ELDE EDEDENLERİNGELİR VERGİSİ YÖNÜNDEN DURUMU VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ

Son yıllarda yaşanan teknolojik gelişmeler baş döndürür derecede. Sosyal medya platformları da bu gelişmelerden en büyük payı alan sektörlerden birisi. İnternetin yaygınlaşması, özellikle cep telefonlarının sosyal medya kullanımı için çok elverişli hale gelmesi, yaşanan pandeminin de etkisiyle gencinden yaşlısına milyarlarca insanı sosyal medya kullanımına yönlendirdi. Yapılan araştırmalara göre 2022 yılında 4 milyarın üzerinde insan sosyal medya kullandı. Hal böyle olunca söz konusu platformlar üzerinden, abonelikler, reklamlar, sponsorluklar, bağışlar gibi yollarla gelir elde edenlerin sayısı bir hayli arttı. Birçok kişi bu yolarla kazanç elde etmekte, hatta geçimini bu yolla sağlamakta hatta ve hatta bu yolla hatrı sayılır servet sahibi olmaktadır. Peki bu kazançlar için gelir vergisi ödemek, vergi dairesine kayıt açtırmak, defter tutmak, verilen hizmetler için fatura düzenlemek, beyanname vermek gerekiyor mu? Bu yazı, sosyal ağ sağlayıcıları üzerinden kazanç elde edenlere, gelir vergisi karşısındaki durumlarını basit bir dille anlatmak amacıyla düzenlenmiştir. Zira zamanında yerine getirilmeyen yükümlülükler yıllar sonra yüksek tutarlı vergi cezalarına sebebiyet verebilmektedir.

Elde ettiğiniz kazanç çok yüksek olmasa da yerine getirmek zorunda olduğunuz yükümlülükler mevcut. Eğer sosyal medya platformları üzerinden az ya da çok kazanç elde diyorsanız yazımızı mutlaka okuyun.

Sosyal medya platformları üzerinden kazanç elde ediyorum. Gelir vergisi ödeyecek miyim?

Eğer bu faaliyeti sürekli yapıyorsanız, elde etmiş olduğunuz kazanç Gelir Vergisi Kanunu uyarınca ticari kazanç hükmündedir. Kazancınızın tutarı ne olursa olsun vergi dairesine kayıt açtırmak zorundasınız. Sürekliliğin nasıl belirlendiğini ilerleyen sorularda göreceksiniz.

Eğer kazancınız 2023 yılı için 1.900.000,00 TL'nin üstünde ise defter tutmanız, verdiğiniz hizmetler için fatura düzenlemeniz, bir yıl içinde elde etmiş olduğunuz gelirden, giderleriniz düşüldükten sonra ulaşılacak safi kazancınız üzerinden beyanname vermeniz ve vergi ödemeniz gerekir.

Kazancınız 1.900.000,00 TL'nin altında ise, iki yolunuz var.

İstisna şartlarını yerine getirirseniz defter tutmaz, fatura düzenlemez, gelir vergisi beyannamesi vermez ve gelir vergisi ödemezsiniz. Sadece elde ettiğiniz hasılattan banka bir miktar kesinti yapar.

İstisna şartlarını yerine getirmez iseniz yine defter tutmanız, verdiğiniz hizmetler için fatura düzenlemeniz, bir yıl içinde elde etmiş olduğunuz gelirden, giderleriniz düşüldükten sonra ulaşılacak safi kazancınız üzerinden beyanname vermeniz ve vergi ödemeniz gerekir.

Yani istisna şartlarını yerine getirmez iseniz kazancınızın 10 bin TL olması ile 10 milyon TL olması arasında yükümlülükleriniz açısından hiçbir fark yok.

Bir defaya mahsus elde ettiğim gelir de ticari kazanca girecek mi?

Sürekli olarak yaptığınız faaliyetler ticari kazanca girer. Gelir vergisi mevzuatına göre bir defaya mahsus elde ettiğiniz kazanç ticari kazanç sayılmaz ancak bir takvim yılı içerisinde birden fazla kez işlem yapıp kazanç elde ettiyseniz veya her yıl bir defa olsa bile art arda gelen yıllarda kazanç elde ettiyseniz, artık sürekli bu faaliyetle uğraştığınız kabul edilir ve ticari kazanç mükellefi olursunuz. Örneğin bir yılda iki kez kazanç elde ettiyseniz artık ticari kazanç mükellefisiniz. Bu açıdan elde ettiğiniz kazancın tutarı önemli değil.

Ben 2023 yılında 500 TL kazandım, vergi dairesinde mükellefiyet mi açtıracağım?

Önemli olan bu faaliyeti sürekli olarak yapıp yapmadığınız. Bir önceki soruda sürekli faaliyetin nasıl belirlendiğini söylemiştik. Eğer faaliyetiniz süreklilik arz ediyorsa kazandığınız paranın tutarının vergi dairesine kayıt açtırmanız açısından hiçbir önemi yok. Kayıt açtıracaksınız, hatta istisna şartlarına uymaz iseniz defter, fatura, beyanname yükümlülüklerini de yerine getireceksiniz.

Vergi dairesinde mükellefiyeti ne zaman açtırmam gerekiyor?

İstisnadan yararlanmıyorsanız faaliyete başladığınız tarihten itibaren 10 gün içinde vergi dairesine işe başlama bildiriminde bulunmanız gerekir. İstisnadan yararlanıyorsanız Vergi dairesinden bir istisna belgesi almanız gerekecek, belgeyi almaya gittiğinizde vergi dairesi kaydı açacaktır.

İstisna nedir?

Gelir Vergisi Kanunu'na eklenen 20/B maddesi ile internet ortamındaki sosyal ağ sağlayıcıları üzerinden metin, görüntü, ses, video gibi içerikler paylaşan sosyal içerik üreticilerinin bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlara 1/1/2022 tarihinden itibaren uygulanmak üzere istisna getirilmiştir. İstisna 2023 yılı için 1.900.000,00 TL'ye kadar olan kazançlarda geçerlidir. Yani bir yıl içinde elde edeceğiniz kazanç istisna tutarının altında kalırsa, diğer şartları da sağlamanız durumunda istisnadan yararlanabilirsiniz. Yıllık kazancınızın bu tutarı aşması halinde ise tüm kazancınızı beyan edip üzerinden gelir vergisi ödemeniz gerekir.

Yıllık kazancım belirlenen tutarın altında. İstisnanın diğer şartları neler?

Öncelikle ikametgahınızın bulunduğu yer vergi dairesinden istisna belgesi almalısınız. Söz konusu istisna belgesiyle Türkiye'de kurulu bir bankaya gidip hesap açtırmalı ve sosyal medya üzerinden elde ettiğiniz tüm hasılatınızı o hesap üzerinden tahsil etmelisiniz. Yeni hesap açtırmak zorunlu değil, mevcut bir hesabınızı da kullanabilirsiniz ancak o hesap artık sadece bu tahsilatlar için kullanılacaktır.

Ayrıca yeni hesap açılması halinde hesap açılış tarihinden, mevcut hesabın kullanılacak olması halinde ise mevcut hesabın bu amaçla kullanılacağına dair istisna belgesinin bankaya ibraz tarihinden itibaren bir ay içerisinde banka hesaplarına ilişkin bilgileri (banka adı, banka şubesi, iban numarası) bağlı bulunduğunuz vergi dairesine yazılı olarak bildirmeniz gerekir.

Eğer, istisna belgesi almaz, bankadan hesap açtırmaz ya da en küçük bir tahsilatınızı belirlenen hesap dışında bir yolla örneğin elden tahsil ederseniz veya hesap bilgilerini vergi dairesine bildirmezseniz istisnadan yararlanamazsınız.

İstisnadan yararlanırsam tahsilatlarımdan banka ne kadar kesinti yapacak?

Bankalar, açılan hesaplara aktarılan hasılat tutarı üzerinden, aktarım tarihi itibarıyla %15 oranında gelir vergisi tevkifatı yapacaktır.

Banka vergi kesecekse istisna olmasının ne anlamı var?

Hasılatınızın tutarı ne olursa olsun bankanın kestiği verginin oranı % 15 yani sabit. Fakat istisnadan yararlanmaz da beyanname vermek durumunda kalırsanız elde ettiğiniz kazancın tutarına göre % 15'ten başlayıp % 40 a kadar yükselen oranlarda vergi ödemeniz gerekecek. 2023 yılını baz aldığımızda 70.000,00 TL ye kadar olan kazançlarda vergi oranı % 15, bu tutarı aştığınız an oranlar % 20, % 27, % 35, % 40 şeklinde artıyor.

Örneğin 2023 yılında 500.000 TL kazanç elde eden ve herhangi bir gideri olmayan kişi istisnadan yararlanırsa bankanın yaptığı kesinti yoluyla (500.000,00 x 0,15=) 75.000,00 TL vergi ödemiş olacaktır. İstisnadan yararlanmaz da beyanname vermek durumunda kalırsa ödeyeceği vergi 131.400,00 TL'dir.

Ayrıca istisnadan yararlandığınızda defter tutmaz, beyanname vermez, yaptığınız her hizmet için fatura düzenlemek zorunda kalmazsınız. İstisnadan yararlanmıyorsanız bunların hepsini yapmak zorundasınız.

İstisnadan yararlanmaz da beyanname verirsem banka yine de hasılatım üzerinden kesinti yapacak mı?

Hayır. İstisnadan yararlanmazsanız banka hasılatınızdan kesinti yapmayacaktır. Siz zaten kazancınızı beyanname ile vergi dairesine bildirecek ve verginizi ödeyeceksiniz.

Hangi gelirlerim istisna kapsamında?

Sosyal içerik üreticiliği faaliyeti kapsamında sosyal ağ sağlayıcıları üzerinden elde edilen; reklam gelirleri, sponsorluk gelirleri, bağışlar, hediyeler, bahşişler, ücretli abonelik gelirleri gibi gelirler istisna kapsamında dikkate alınacaktır.

Başka faaliyetimden dolayı vergi dairesinde mükellefiyetim var, yine de istisnadan yararlanabilir miyim?

Başka bir faaliyetinden dolayı mükellefiyeti bulunanların aynı zamanda sosyal içerik üreticiliğinden kazanç elde etmeleri istisnadan yararlanmalarına engel değildir. İstisna şartlarını sağlayan mükelleflerin, istisna kapsamındaki faaliyetleri nedeniyle elde ettikleri kazançlar diğer gelirleri nedeniyle verdikleri beyannameye dâhil edilmeyecektir.

Sosyal içerik üreticiliğinden elde ettiğim geliri ayni olarak tahsil edersem ne olur?

İstisna edilen faaliyetlere ilişkin gelirin ayni olarak yani mal veya hizmet şeklinde tahsil edilmesi halinde, örneğin yaptığınız reklam karşılığında cep telefonu aldınız, tahsile konu mal veya hizmetin tahsil tarihindeki piyasa değerinin gelirin elde edildiği ay içerisinde; ayni olarak tahsil edilen gelirin içinde bulunulan ayın son yedi günü içerisinde elde edilmiş olması halinde ise en geç takip eden ayın ikinci iş günü bitimine kadar banka hesabına yatırılması durumunda istisna şartları ihlal edilmemiş olacaktır. Eğer bu işlemi yapmakta gecikirseniz istisnadan yararlanma şansınız kalmıyor.

Kişisel internet sitemden, elektronik ticaret sitelerinden, haber siteleri gibi platformlardan elde ettiğim kazançlar istisna kapsamında mı?

Sosyal ağ sağlayıcısı olarak kabul edilmeyen kişisel internet siteleri, elektronik ticaret siteleri, haber siteleri gibi etkileşim amaçlı içeriğin ikincil ve yan hizmet olarak sunulduğu platformlarda faaliyette bulunan kişilerin bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar istisna kapsamında değildir. Sosyal etkileşim amacıyla kullanıcıların internet ortamında metin, görüntü, ses, video gibi içerikleri oluşturmalarına, görüntülemelerine veya paylaşmalarına imkân sağlayan gerçek veya tüzel kişilerden elde edilen kazançlar istisna kapsamındadır.

Yıl içerisinde istisna şartlarını kaybedersem ne olur?

İlgili takvim yılında istisna şartlarını sonradan kaybedenler ile bu şartları ihlal edenler, şartın kaybedildiği veya ihlal edildiği yıl için söz konusu istisnadan yararlanamayacak olup, bu kapsamda elde edilen kazançların tamamı yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecektir. Bu durumda, banka tarafından kesilmiş olan vergiler beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden düşülüp aradaki fark ödenecektir. İlgili takvim yılında herhangi bir nedenden ötürü istisnadan yararlanılamaması, sonraki yıllarda istisnadan yararlanılmasına engel teşkil etmeyecektir.

İstisna şartlarını kaybedersem yapmış olduğum giderleri gelirimden indirebilir miyim?

İstisna şartlarının ihlali nedeniyle yıllık beyanname verilmesi durumunda, giderlerinizi beyan edilen gelirden indirim konusu yapabilirsiniz. Söz konusu giderlerin indirim konusu yapılabilmesi için 213 sayılı Kanunda belirtilen belgelerle tevsik edilmesi şarttır. İstisnadan yararlanırken giderlerin gelirden düşülme şansı yok, çünkü banka kesintiyi hasılat yani tahsil edilen para üzerinden yapacak.

İstisnadan yararlanıyorum, faaliyetimle ilgili adıma düzenlenen belgeleri saklamak zorunda mıyım?

Her ne kadar belge düzenleme zorunluluğu bulunmasa da istisnadan yararlananların, faaliyetlerine ilişkin olarak adlarına düzenlenen belgeler ile yapmış oldukları giderlere, satın aldıkları mal ve hizmetlere ilişkin belgeleri belgenin ilgili bulunduğu yılı takip eden takvim yılından başlayarak beş yıl saklamaları gerekiyor.

İstisna şartlarını taşımadığım halde istisnadan yararlandığım sonradan tespit edilirse ne olur?

Türkiye'de kurulu bankalarda hesap açılmadığı, elde edilen hasılatın tamamının açılan banka hesabına yatırılmadığı veya eksik yatırıldığı veya istisnaya ilişkin şartları taşımamasına rağmen istisnadan faydalandığı tespit edilen mükelleflerin söz konusu kazançlarına ilişkin olarak eksik tahakkuk etmiş olan vergi, mükellefin bağlı bulunduğu yerdeki vergi dairesi tarafından vergi ziyaı cezası kesilmek suretiyle gecikme faiziyle birlikte tahsil olunur. Diğer bir ifade ile, zamanında ödenmeyen vergi, bir kat vergi ziyaı cezası ve hesaplanacak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir. İstisna şartlarının taşınmadığının anlaşıldığı bir yıl için böyle bir işlem yapılması, şartların sağlandığı yıllarda istisnadan yararlanılmasını engellemeyecektir.

Kazanç elde ettiğim halde gelir vergisine ilişkin herhangi bir işlem yapmazsam ne olur?

Hazine ve Maliye Bakanlığı ticari kazanç kapsamında gelir elde ettiğiniz halde yukarıda bahsettiğimiz yükümlülükleri yerine getirmediğinizi tespit ederse hakkınızda vergi incelemesi yapılır, zamanında beyan etmemiş olduğunuz kazancınız ve ödemediğiniz verginiz tespit edilir ve gecikme faiziyle birlikte sizden tahsil edilir. Ayrıca hesaplanan verginin bir katı tutarında vergi ziyaı cezası kesilir. Mükellefiyet açtırma, beyanname verme gibi yükümlülükleri yerine getirmediğiniz için de usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarıyla muhatap olursunuz. Elden tahsilat yaptıysanız, 7.000,00 TL'yi aşan elden tahsilat tutarlarının her birisi için adınıza özel usulsüzlük cezası kesilir.

Önceki yıllarda kazancım olmuştu ancak gelir vergisine yönelik herhangi bir işlem yapmadım, ne yapmalıyım?

Teknolojik gelişmeler sizin kazanç elde etmenizi kolaylaştırmakla birlikte, Bakanlığın sizin kazancınızı tespit etmesini de kolaylaştırdı. Bakanlık tarafından tespit ve işlem yapılmaya başlanmadan önce bazı girişimlerde bulunmanız, ödenecek ceza miktarını düşürüyor. Zira vergi incelemesi başladıktan sonra bu olanaklardan yararlanmak mümkün olmuyor. Eğer vergi incelemesi başladıysa adınıza kesilecek cezalar için de yine lehinize bazı uygulamalar mevcut. Daha önceki yıllarda kazanç sağladınız fakat herhangi bir girişimde bulunmadıysanız en yakın zamanda konunun uzmanlarına başvurmalısınız. Onlar sizi en doğru şekilde yönlendirecektir.