2ndhandcar.jpg

"İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" yayımlandı.

dijitalhizmet.jpg

Anayasa Mahkemesi’nden Dijital Hizmet Vergisi ile ilgili Önemli iptal Kararı

elektrik.jpg

Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliğinde Değişiklik Yapıldı.

7440ekvergi.jpg

7440 Sayılı Kanun İle Getirilen "Ek Vergi" Nedir?

2incielaracticareti.jpg

İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmeliğinde Yapılan Son Değişiklikler Işığında İkinci El Taşıt Satışının Vergisel Boyutu

top.jpg

7440 Sayılı Kanun

<h2>Karar Resmi Gazete’de Yayımlandı.</h2>
Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair 6923 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı, 10.03.2023 tarih ve 32128 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Karar’ın 1’inci maddesinde yapılan düzenleme ile, Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar’ın 16’ncı maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “yatırımlara” ibaresinden sonra “ve elektrik enerjisi üretimine ilişkin yatırımlara” ibaresi eklenmiş, yapılan bu değişiklik ile elektrik enerjisi üretimine ilişkin yatırımlara yatırım yeri tahsis edilemeyeceği hükme bağlanmıştır.
Karar’ın 2’nci maddesi ile Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar’ın 17’nci maddesinin birinci fıkrasına eklenen ibare ile US-97 kodu 2519.0.04 olan vulkanize edilmiş kauçuktan taşıyıcı kolonlar ve transmisyon kolonları üretimine yönelik yatırımların (depremde hasar önleyici sismik izolasyon cihazı, epoksi kaplı öngerme halatı vb.). 5 inci bölgede uygulanan bölgesel desteklerden faydalanabileceği düzenlenmiştir.
Karar’ın 3’üncü maddesi ile, Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar’ın Yatırım süresi ve tamamlanma vizesi başlıklı 24’üncü maddesinin onuncu fıkrasına eklenen ibare ile bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında desteklenen lisanssız güneş ve rüzgar enerjisinden elektrik enerjisi üretimine yönelik yatırımların tamamlama vizesinin, firmanın teşvik belgesine konu yatırıma ilişkin ilgili kurum tarafından düzenlenen geçici kabul belgesinin tasdikli sureti ile asgari sabit yatırım tutarının sağlandığına ilişkin tebliğle belirlenen yeminli mali müşavir raporunu Bakanlığa ibraz etmesi halinde yapılmış sayılacağı belirtilmiştir.
Kararın 4’üncü maddesi ile Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar’a Geçici 16 ve Geçici 17’nci maddeler eklenmiştir.
Geçici 16’ncı madde ile, 6/2/2023 tarihinden önce müracaat edilen ve bu tarih itibariyle süresi devam eden, 6/2/2023 tarihinde Kahramanmaraş İlinde meydana gelen depremlerden etkilenen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa İlleri ile Sivas İlinin Gürün İlçesinde yapılmakta olan yatırımlar için düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin süresinin herhangi bir talep alınmaksızın üç yıl uzatılmış sayılacağı düzenlenmiştir.
Geçici 17’nci madde ile de, 6/2/2023 tarihinde Kahramanmaraş İlinde meydana gelen depremlerden etkilenen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa İlleri ile Sivas İlinin Gürün İlçesindeki yatırımlar için düzenlenen yatırım teşvik belgeleri ile 31/12/2024 tarihine kadar yapılacak müracaatlara istinaden bu illerde ve ilgili ilçede düzenlenecek yatırım teşvik belgeleri kapsamında;
a. Yatırımların finansmanı için kullanılan kredilere ve yapılan finansal kiralama borçlanmalarına ilişkin 11’inci maddenin dokuzuncu fıkrasında belirtilen geri ödeme yükümlülüklerinin, 3/2023 dönemi vadesinden 3/2025 dönemi vadesine kadar (belirtilen dönem vadeleri de dahil) yerine getirilememesi durumunda, faiz veya kâr payı desteği ödemeleri açısından geri ödeme yükümlülüğünün yerine getirilmediği yönünde işlem tesis edilmeyeceği ve geri ödeme yükümlülüğünün ödeme tarihlerinden sonra yerine getirilmesi durumunda ise yükümlülüğün vadesinde yerine getirildiği kabul edilerek destek ödemesi yapılacağı;
b. Kullanılan kredinin bakiye kısmının tahsil ve tasfiyesi için kullanılacak ve teşvik belgesinin yatırım süresi içinde aracı kurum tarafından Bakanlığa bildirimi yapılacak olan yeniden finansman kredisi ilave bir kredi olarak değerlendirilmeyeceği ifade edilmiştir.
Söz konusu Karar, yayımlandığı 10.03.2023 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.

excavator.jpg

6923 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı

<h2>7440 Sayılı Kanun İle Getirilen Ek Vergi'nin Hukuki Değerlendirilmesi</h2>
7440 sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” m.10/27 ile 2022 takvim yılına ilişkin kurumlar vergisi mükelleflerine Ek Vergi yükümlülüğü getirilmiştir. İşbu yazımızda, söz konusu Ek Vergi anayasal vergilendirme ilkeleri kapsamında irdelenerek hukuki olarak değerlendirilecektir.
Giriş
7440 sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile kurumların 2022 yılına ilişkin kurum kazancından istisna ve indirim olarak yararlandıkları tutar üzerinden, indirimli kurumlar vergisine tabi matrahları üzerinden, ek vergi ödenmesi hüküm altına alınmıştır.
Ek Verginin Mükellefleri
Ek verginin mükellefleri şunlardır;
a) Sermaye şirketleri 
b) Kooperatifler 
c) İktisadi kamu kuruluşları 
d) Dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmeler 
e) İş ortaklıkları
Kurumlar vergisi beyannamesi veren dar mükellef kurumlar da ek vergi mükellefleri kapsamındadır.
6/2/2023 tarihi itibarıyla Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa İlleri ile Sivas İlinin Gürün İlçesinde kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunanlar ek vergiden muaftır.
Ek Verginin Konusu
5520 sayılı Kanun ile diğer Kanunlarda yer alan düzenlemeler uyarınca kurum kazancının tespitinde dikkate alınan istisna ve indirim tutarları ile 5520 sayılı Kanunun 32/A maddesi kapsamında indirimli kurumlar vergisine tabi matrahlar ek verginin konusunu oluşturmaktadır. 
5520 sayılı Kanun ile diğer kanunlarda yer alan ve ek verginin konusuna giren istisnalar aşağıdaki gibidir:
a) İştirak Kazançları İstisnası (5520 sayılı Kanun Madde 5/1-a). 
b) Yurtdışı İştirak Kazançları İstisnası (5520 sayılı Kanun Madde 5/1-b). 
c) Yurtdışı İştirak Hissesi Satış Kazancı İstisnası (5520 sayılı Kanun Madde 5/1-c). 
ç) Emisyon Primi Kazancı İstisnası (5520 sayılı Kanun Madde 5/1-ç). 
d) Taşınmaz, İştirak Hisseleri ve Fon Satış Kazancı İstisnası (5520 sayılı Kanun Madde 5/1-e). 
e) Bankalara, Finansal Kiralama ya da Finansman Şirketlerine veya TMSF’ye Borçlu Durumda Olanların Taşınmaz veya İştirak Hisselerinin Satış Kazancı İstisnası (5520 sayılı Kanun Madde 5/1-f). 
f) Yurtdışı Şube Kazançları İstisnası (5520 sayılı Kanun Madde 5/1-g). 
g) Yurtdışı İnşaat, Onarım, Montaj ve Teknik Hizmetler Kazanç İstisnası (5520 sayılı Kanun Madde 5/1-h). 
ğ) Eğitim ve Öğretim Kazanç İstisnası (5520 sayılı Kanun Madde 5/1-ı). 
h) Yabancı Fon Kazançlarının Vergilendirilmesinde Yönetici Şirketlere İlişkin Kazanç İstisnası (5520 sayılı Kanun Madde 5/A). 
ı) Sınai Mülkiyet Hakları Satış Kazancı İstisnası (5520 sayılı Kanun Madde 5/B). 
i) 5300 Sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu Kapsamında Düzenlenen Ürün Senetlerinin Elden Çıkarılmasından Doğan Kazanç İstisnası (193 sayılı Kanun). 
j) Türk Uluslararası Gemi Siciline Kayıtlı Gemilerin İşletilmesinden Sağlanan Kazanç İstisnası (4490 sayılı Kanun). 
k) Serbest Bölgelerde Elde Edilen Kazanç İstisnası (3218 sayılı Kanun). 
l) Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Elde Edilen Kazanç İstisnası (4691 sayılı Kanun). 
m) Araştırma Altyapılarının Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetlerinden Elde Ettikleri Kazançlarda İstisna (6550 sayılı Kanun). 
n) Özel Kanunlarda Yer Alan ve Ek Vergi Matrahına Dâhil Edilmesi Gereken Diğer İstisnalar.
5520 sayılı Kanun ile diğer kanunlarda yer alan ve ek verginin konusuna giren indirimler şunlardır:
a) Yurtdışına Verilen Yazılım, Mühendislik, Eğitim ve Sağlık Hizmetleri Kazanç İndirimi (5520 sayılı Kanun Madde 10/1-ğ). 
b) Nakdi Sermaye Artışından Kaynaklanan Faiz İndirimi (5520 sayılı Kanun Madde10/1-ı). 
c) Yatırım İndirimi İstisnası (193 sayılı Kanun Geçici Madde 61 kapsamında tevkifata tabi olmayanlar). 
ç) Ar-Ge ve Tasarım İndirimi (5746 sayılı Kanun). 
d) Teknogirişim Sermaye Desteği İndirimi (5746 sayılı Kanun). 
e) Teknokent Sermaye Desteği İndirimi (4691 sayılı Kanun). 
f) Özel Kanunlarda Yer Alan ve Ek Vergi Matrahına Dâhil Edilmesi Gereken Diğer İndirimler.
Ek Verginin Hukuki Durumu
Anayasal ilkelerden hukuk devleti/hukuk güvenliği ilkeleri ve bu kapsamda belirlilik ilkesi, mali güce göre vergilendirme/vergi adaleti ilkeleri kapsamında ek vergi düzenlemesi irdelenecek ve anayasal ilkeler kapsamında uygunluğu açıklanmaya çalışılacaktır.
a) Belirlilik İlkesi AçısındanBelirlilik İlkesi Açısından
Anayasa’nın 2. maddesinde yer alan hukuk devletinin temel ilkelerinden biri “belirlilik”tir. Bu ilkeye göre, kanun düzenlemeleri hem kişiler hem de idare yönünden herhangi bir tereddüde ve şüpheye yer vermeyecek şekilde açık, net, anlaşılır ve uygulanabilir olmalıdır. Belirlilik ilkesi, hukuki güvenlikle bağlantılı olup birey hangi somut eylem ve olguya hangi hukuki neticenin bağlandığını bilmelidir. Birey ancak bu durumda kendisine düşen yükümlülükleri öngörebilir ve davranışlarını belirler. Hukuk güvenliği, normların öngörülebilir olmasını, bireylerin tüm eylem ve işlemlerinde devlete güven duyabilmesini, devletin de yasal düzenlemelerde bu güven duygusunu zedeleyici yöntemlerden kaçınmasını gerekli kılar (Anayasa Mahkemesi 26.12.2013 gün ve E.2013/67, K2013/164).
Kişilere hukuk güvenliğinin sağlanması, Anayasa’nın 2. maddesinde belirtilen hukuk devletinin ön koşullarındandır. Hukuk güvenliğinin sağlanması, bu doğrultuda yasaların geleceğe yönelik öngörülebilir belirlemeler yapılabilmesine olanak verecek kurallar içermesini gerekli kılar. Geriye dönük düzenlemelerle kişilerin haklarının, hukuki istikrar ve güvenlik ilkesi gözetilmeden kısıtlanması hukuk devleti ilkesiyle bağdaşmaz.
Hukuk devletinin hukuk güvenliği ilkesi vergilendirmede belirliliği de gerektirir. Belirlilik ilkesi, yükümlülüğün hem kişiler hem de idare yönünden belli ve kesin olmasını, yasa kuralının, ilgili kişilerin mevcut şartlar altında belirli bir işlemin ne tür sonuçlar doğurabileceğini makul bir düzeyde öngörmelerini mümkün kılacak şekilde düzenlenmesini gerektirir. Vergilendirme mükellefler yönünden güvensiz bir sisteme dönüşmemelidir (Anayasa Mahkemesi E. 2004/94, K. 2008/83, T.20.3.2008).
Ticari ve sosyal hayatın yürüyebilmesi için belirlilik ilkesi vazgeçilemez bir hukuki güvencedir. Hukukun özel ve tüzel her türlü öznesi belirlilik ilkesi güvencesine dayanarak faaliyetlerini yürütmekte, iktisadi ve ticari her türlü planlama ve yatırımı bu ilke güvencesinde yapmaktadır.
Nitekim “5084 sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” kapsamında gelir vergisi stopajı teşviki uygulanan ücretlerin vergilendirilmesinde asgari geçim indiriminin dikkate alınacağı öngörülen kanun hükmüne karşı ilgili gelir vergisi stopajı teşvikinden eksik yararlandırılan tutarın iadesi istemiyle açılan davada Anayasa Mahkemesi 22.12.2011 tarih, Esas No:2010/7, Karar No:2011/172 sayılı kararında: “İtiraz konusu kuralla, yükümlüler için uygulanacak gelir vergisi stopajı teşvik sisteminin geriye dönük olarak değiştirilmesiyle belirlilik ve öngörülebilirlik ilkeleri ihlal edilmiş; yatırımcı, teşvikli yatırıma başladığında yürürlükte olan kurallar yerine, daha az teşvikten yararlanacağı, yatırımı yaparken bilmediği kurallarla karşı karşıya kalmıştır. 6.6.2008 tarihinden önce başlayan ve bu tarihten sonra da devam eden teşvikli yatırımlar için yasayla geriye dönük olarak açık bir müdahale yapılmıştır. ” şeklinde belirtmiş ve “ kanunun yayımı tarihinden öncesine yönelik bir düzenleme getirmesi, bu tarihten önce yatırıma başlayan yükümlülerin öngöremeyecekleri şekilde, aleyhlerine sonuç doğurmasının kamusal yetkinin kullanılmasında herkesi eşit biçimde kapsamına alarak öngörülebilir olmasını sağlamakla yükümlü hukuk devleti ilkesine aykırılık oluşturduğuna” hükmederek söz konusu kanun maddesini iptal etmiştir.
Mükellefler 2022 yılı hesap dönemine ilişkin ne kadar vergi ödeyeceklerini bilmekte ve ticari/iktisadi planlarını buna göre yapmakta iken kapanmış olan 2022 vergi dönemine ilişkin ek bir vergi getirilmesinin belirlilik ilkesinin ihlali olacağı ve hukuk devleti niteliğiyle bağdaşmayacağı kanaatindeyiz.
b) Geriye Yürümezlik İlkesi Açısından
Anayasa Mahkemesinin çeşitli kararlarında kanunların geriye yürümezliği ilkesi ile ilgili olarak gerçek geriye yürüme ve gerçek olmayan geriye yürüme ayrımı yapılmaktadır. Gerçek geriye yürüme, yeni getirilen kuralın eski kural döneminde tamamlanmış ve hukuki sonuçlarını doğurmuş hukuksal durum, ilişki ve olaylara uygulanmasıdır. Gerçek olmayan geriye yürüme ise yeni getirilen kuralın eski kural yürürlükte iken başlamakla beraber henüz sonuçlanmamış hukuksal durum, ilişki ve olaylara uygulanması anlamına gelmektedir. Anayasa Mahkemesi kararlarında ve doktrinde kural olarak gerçek geçmişe yürüme Anayasa’ya aykırı, gerçek olmayan geriye yürüme ise Anayasa’ya uygun sayılmaktadır (Anayasa Mahkemesi, K. 2019/26345, T. 22.9.2022).
Vergi hukukunda geriye yürümenin söz konusu olup olmadığının saptanabilmesi için vergiyi doğuran olayın ne zaman meydana geldiğinin tespiti gerekmektedir. Bu nedenle somut olayda anılan kanun değişikliğinden önce gelir vergileri bakımından vergiyi doğuran olayın gerçekleşip gerçekleşmediği hususu önem taşımaktadır. Buna göre vergilendirme dönemi içindeyken değiştirilen vergi oranlarına ilişkin düzenlemenin yılın başından itibaren yürürlüğe konulması benimsenen vergi sisteminin bir sonucu olup bu durumda kanunun gerçek anlamda geriye yürümesinden söz edilemez. Aksi halde ise, yani vergilendirme dönemi bittikten sonra değiştirilen vergi düzenlemesinde ise gerçek anlamda geriye yürümenin varlığının kabulü gerekir.
Yazımız konusu 7440 sayılı Kanun m.10/27 ile getirilen ek vergi kurumlar vergisi mükelleflerine getirilen ek vergiler olup, kurumlar vergisinin konusunu teşkil eden ticarî kazanç açısından vergiyi doğuran olayın tespitinde hesap dönemi sonunun esas alınması gerekir.
Vergi Usul Kanunu hesap dönemini esas itibariyle takvim yılı olarak belirlediğinden hesap döneminin sonu 31 Aralık tarihidir. Dolayısıyla kurumlar vergisi açısından vergiyi doğuran olay, kurumlar vergisi mükelleflerinin bir takvim yılı itibarıyla öz sermayelerindeki artış miktarı olup bu kazanç 31 Aralık tarihinde yapılan dönem sonu kapanış kayıtlarıyla ortaya çıkmaktadır (Anayasa Mahkemesi GK, E. 2018/103, K. 2019/4,T. 13.2.2019).
1999 depremi sonrasında getirilen ek vergi ile ilgili olarak; 1999 depremine ilişkin çıkarılan 4837 sayılı Kanun ile 1998 yılında kurumlar vergisi ve gelir vergisi mükellefleri bakımından, 1998 yılı gelir ve kurumlar vergisi matrahları üzerinden %5 oranında ek gelir ve ek kurumlar vergisi alınacağı hüküm altına alınmış, Anayasa Mahkemesi’ne yapılan iptal başvurusunda ise ilgili vergi düzenlemesinde kamu yararı gerekliliği ve 1998 yılına ait gelir ve kurumlar vergisi hesaplanırken mükelleflerin özel durumları ve malî güçleri gözetilmiş olduğundan bahisle geriye yürüme ilkesine aykırılığın istisnası olacağından bahisle yapılan iptal başvurusunu reddetmiştir.
7440 sayılı Kanun ile getirilen ek verginin mükelleflerinin yalnızca kurumlar vergisi mükelleflerinden belirlenen istisna ve indirimlerden faydalanan mükelleflerle sınırlı olması sebebiyle 4837 sayılı Kanun ile getirilen ek vergiden farklı olarak değerlendirilmesi, 7440 sayılı Kanun ile getirilen verginin ölçülülük ilkesi, vergi adaleti ve vergide genellik ilkeleri yönünden de incelenmesi gerektiği kanaatindeyiz.
c) Vergide Genellik İlkesi Açısından
Vergide genellik ilkesi, herhangi bir ayrım yapılmaksızın malî gücü olan herkesin vergi yüküne katılmasını ve vergi ödemesini ifade eder. Malî güce göre vergilendirme, verginin, yükümlülerin ekonomik ve kişisel durumlarına göre alınmasıdır. Vergide eşitlik ilkesi ise malî gücü aynı olanlardan aynı, farklı olanlardan ise farklı oranda vergi alınması esasına dayanır. Diğer bir anlatımla, yükümlülerin genel vergi yüküne kendi ödeme güçlerine göre katılmalarıdır.
Ekonomi ve vergi hukuku alanında malî güce ilişkin göstergelerin gelir, sermaye ve harcamalar olduğu kabul edilmektedir. Malî güç, ödeme gücünün kaynağı, dayanağı, nedeni ve varlık koşuludur. Yasa koyucunun vergilendirmede, kişilerin sahip olduğu ekonomik değer ile malî güçlerini göz önünde bulundurması gerekir (Anayasa Mahkemesi - GK, E. 2003/48 K. 2003/76, T. 23.7.2003).
7440 sayılı Kanun ile getirilen ek vergi yalnızca kanuni indirim ve istisnalardan faydalanan kurumlar vergisi mükelleflerini kapsamakta olup, vergide genellik, mali güce göre vergilendirme ve eşitlik ilkelerine aykırıdır. 2022 kurumlar vergisi hesap dönemi için kazanılmış hak olarak değerlendirilebilecek vergi avantajlarının hesap dönemi kapandıktan sonra yalnızca bir kısım mükellefler (indirim ve istisnalardan faydalanan mükellefler) yönünden kısıtlanmasıyla, söz konusu mükellefler için adaletsiz ve önceden öngörülemeyen ek bir yük oluşturulmaktadır.
Nitekim 4837 sayılı “Ekonomik İstikrarı Sağlamak İçin Ek Vergiler Alınması Hakkında Kanun” ile getirilen ve kanunda sayılı motorlu taşıtlar üzerinden bir defaya mahsus olmak üzere 2003 yılı için tahakkuk ettirilen motorlu taşıtlar vergisi tutarı kadar ek motorlu taşıtlar vergisi alınmasını öngörülen kanun hükmüyle ilgili Anayasa Mahkemesi “Güncelleştirilen yeni miktar üzerinden 2003 yılında ikinci kez ek vergi tahakkuk ve tahsil edilmek suretiyle vergi yükü araç sahipleri aleyhine ağırlaştırılmakta, gelir ve kurumlar vergisi yükümlüleri gibi diğer vergi mükelleflerine de yansıtılmamaktadır. Bu durum, vergi yükünün dengeli, adil, ölçülü ve eşit dağılımını engelleyerek Anayasa’nın 73. maddesinde öngörülen vergilendirme ilkelerine aykırılık oluşturmaktadır. Yasa’nın genel gerekçesinde, ekonomik istikrarı sağlamak ve kamu borç stokunun azaltılmasını temin amacıyla bu düzenlemenin yapıldığı açıklanmakta ise de bunun olağanüstü koşulların zorunlu kıldığı haklı bir neden olarak kabulü mümkün görülmemiştir.” şeklinde hüküm kurarak ek vergi ile getirilen vergi yükünün, diğer vergi mükelleflerine dağıtılmaksızın tek bir sınıf üzerinde bırakılması sebebiyle ilgili kanun hükmünü iptal etmiştir (Anayasa Mahkemesi - GK, E. 2003/48 K. 2003/76, T. 23.7.2003).
Benzer şekilde 4842 sayılı Kanun ile, 2003 yılı vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak 1.1.2004 tarihinden sonra verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan gelir ve kurumlar vergisi tutarlarından ayrıca fon payı hesaplanmayacağı belirtildikten sonra, itiraz konusu kuralla, bu kazanç ve iratlara ilişkin olarak vergilendirme dönemi içinde ödenen fon paylarının mahsup ve iadeye konu olmayacağı öngörülmüştür. Anayasa Mahkemesi 20.03.2008 tarih, Esas No:2004/94, Karar No:2008/83 sayılı kararında da “2003 yılında tevkif suretiyle fon payı ödeyen mükellefler aleyhine vergi yükü ağırlaştırılarak aynı vergilendirme dönemlerinde tevkifata tabi gelir elde etmiş mükellefler ile tevkifata tabi gelir elde etmemiş mükellefler arasında vergi yükünün dağılımında adalet ve denge bozulmuş ve Anayasa’nın 73. maddesinde yer alan “herkesin mali gücüne göre vergi ödemesi” ile “vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı” ilkelerine aykırılık oluşmuştur.” şeklinde hüküm kurarak yalnızca belirli bir sınıf mükellefin vergi yükümlüsü olmasını vergi yükünün dağılımında adaleti ve dengeyi bozduğu ve “vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı” ilkelerine aykırılık teşkil ettiğine hükmetmiştir.
7440 sayılı Kanun ile getirilen ek verginin mükelleflerinin, yalnızca belirlenen indirim ve istisnalardan faydalanan kurumlar vergisi mükelleflerin olması hususunun Anayasa’nın 73. maddesinde “Vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı, maliye politikasının sosyal amacıdır.” şeklinde düzenlenen “vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı” ilkelerine aykırılık teşkil etmekte olduğu kanaatindeyiz.
Sonuç
7440 sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” m.10/27 ile getirilen ek vergilerin, anayasal vergilendirme ilkelerine aykırı olabileceğinden hareketle verilecek beyannamelerin ihtirazi kayıtla verilmesi ve vergi mahkemelerinde açılacak davalarda Anayasa’ya aykırılık iddiasının ileri sürülmesi mümkün bulunmaktadır.

ekvergihukuk.jpg

7440 Sayılı Kanun İle Getirilen Ek Vergi'nin Hukuki Değerlendirilmesi

<h2>7440 Sayılı Kanun İle Getirilen Ek Vergilerde Emisyon Priminin Vergilendirilmesi</h2>
Emisyon Primi Kazanç Mıdır?
Emisyon primi, anonim şirketlerin kuruluş veya sermaye artırımı aşamasında çıkardıkları hisse senetlerinin nominal değeri üzerinde ihracıyla elde edilen kazançtır. Özellikle girişimci şirketlerin yatırım toplayabilmek ve sermaye artırımı yapabilmek için sıklıkla başvurulan hisse senedi ihracı yöntemiyle şirketler öz sermayelerini artırarak yeni yatırımlar yapabilmeyi ve harcama planlamasına bir kaynak elde edebilmeyi hedeflenmektedir.
Emisyon primi, 1 Seri No'lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği, Emisyon primi kazancı istisnası başlığı altında "Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi ile anonim şirketlerin gerek kuruluşlarında gerekse sermayelerini artırdıkları sırada çıkardıkları payların, itibari değerin üzerinde bir bedelle elden çıkarılması halinde oluşan kazançlar kurumlar vergisinden istisna edilmektedir" şeklinde istisna hükmü ile birlikte açıklanmıştır.
Türk Ticaret Kanunu "genel kanuni yedek akçe" başlıklı 519. madde ikinci ve üçüncü fıkralarında; _"yeni payların çıkarılması dolayısıyla sağlanan primin, çıkarılma giderleri, itfa karşılıkları ve hayır amaçlı ödemeler için kullanılmamış bulunan kısmının genel kanuni yedek akçeye ekleneceği, genel kanuni yedek akçe sermayenin veya çıkarılmış sermayenin yarısını aşmadığı takdirde, sadece zararların kapatılması, işlerin iyi gitmediği zamanlarda işletmeyi devam ettirmeye veya işsizliğin önüne geçmeye ve sonuçlarını hafifletmeye elverişli önlemler alınması için kullanılabileceğ_i" hususlarını hüküm altına alarak, emisyon primini yedek akçe olarak nitelendirmiş ve ihtiyari yedek akçe veya dağıtılmayan karlar sınıflamasının dışında bırakılarak emisyon priminin mahiyeti hakkında bir açıklama getirilmiştir.
Tek düzen Hesap Planı açıklamalarına göre ise emisyon primi, "520-Hisse Senedi İhraç Primleri" adı altında doğrudan bilançonun "Öz Kaynaklar" bölümüne muhasebeleştirilmekte ve gelir tablosu hesaplarıyla ilişkilendirilmemektedir.
Bunlarla birlikte emisyon priminin 5520 sayılı Kanun'un kurum kazançlarında yapılan vergi istisnalarının hüküm altına alındığı 5. maddesinde istisna olarak sayılması ise Gelir Vergisi Kanunu 38. Maddesi kapsamında kazanç olarak sayılmasının önüne geçilmesidir.
Yukarıda açıklandığı üzere gerek Ticaret Kanunu uygulamasında gerek muhasebe işlemlerinde emisyon primi şirket sermayesinin bir parçası olup, şirket geliri sayılmamaktadır.
Konunun 7440 Sayılı Kanun Kapsamında Değerlendirilmesi
7440 sayılı "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" un "Diğer Hükümler" başlıklı 10 uncu maddesinin 27 nci fıkrası ile getirilen "Ek Vergi", 2022 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde gösterilen kurum kazancından indirim konusu yapılan istisna ve indirim tutarları ile indirimli kurumlar vergisine tabi matrahlar üzerinden hesaplanmaktadır.
5520 sayılı Kanun ile diğer Kanunlarda yer alan düzenlemeler uyarınca kurum kazancının tespitinde dikkate alınan istisna ve indirim tutarları ile 5520 sayılı Kanunun 32/A maddesi kapsamında indirimli kurumlar vergisine tabi matrahlar ek verginin konusunu oluşturmaktadır. Buna göre 5520 sayılı Kanun Madde 5/1-ç'de kurumlar vergisinden müstesna olarak düzenlenen emisyon primi kazancı da 7440 Sayılı Kanun ile gelen ek verginin konusu olarak değerlendirilerek ek verginin matrahını oluşturacaktır.
Yukarıda açıklandığı üzere emisyon primi kurumlar vergisine tabi bir gelir değil, şirketin öz sermayesinin bir parçasıdır. Özellikle start-up şirketleri, emisyon primlerini doğrudan işlerini büyütmek için gerekli olan kaynaklara harcamaları ve bu hesap döneminin ise 2022 sonu ile kapanmış olması sebebiyle getirilen ek vergiyle emisyon primi vergilendirmesi yapılması gerek girişimciler gerekse yerli ve yabancı yatırımcılar için ticari güven ortamını yıkacaktır.
İdarenin ve kanun koyucunun iradesinin girişimciliği ve yatırımları teşvik etmek yönünde olduğu, getirilen ek verginin Türk Ticaret Kanunu 5. Madde kapsamında bir vergilendirme yapmakla aslında kurumların kazançlarını vergilendirmeyi hedeflediği ve emisyon primlerinin gerçek anlamda bir kurum kazancı olmadığı dikkate alınmalı, emisyon primleri kanun koyucunun amacı da gözetilerek bir kazanç olarak değil, öz sermaye olarak değerlendirilmeli ve 7440 Sayılı Kanun ile getirilen ek vergi kapsamında olmamalıdır.
Bu kapsamda, ihtirazi kayıt ile verilmiş olan ek vergi beyannameleri için kanuni süresi içinde yargı yoluna başvurmak mümkündür.
Bu konuyla ilgili bir diğer yazımıza göz atın: <a href="https://groupmfh.com/tr/posts/ekvergihukuk">7440 Sayılı Kanun İle Getirilen Ek Vergi'nin Hukuki Değerlendirilmesi</a>
Kaynakça:
Emisyon Priminin Ek Deprem Vergisi Kapsamında Değerlendirilmesi ve Çözüm Önerisi – Ferit TAŞ
1 Seri No'lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği

emisyonprimi.jpg

7440 Sayılı Kanun İle Getirilen Ek Vergilerde Emisyon Priminin Vergilendirilmesi

eviz.jpg

Elektronik Veri İbraz Sistemi (e-Viz)

<h2>Afet Bölgesi'nin Yeniden İnşa Edilmesine veya Onarılmasına İlişkin İhalelerde Damga Vergisi Ödenir mi?</h2>
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu; 3 üncü maddesinde, damga vergisi mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu ve resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemler nedeniyle düzenlenen kağıtların damga vergisinin kişiler tarafından ödeneceği; 8 inci maddesinde, bu kanunda yazılı resmi daireden maksadın, genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köyler olduğu, bu dairelere bağlı olup ayrı tüzelkişiliği bulunan iktisadi işletmelerin resmi daire sayılmayacağı; Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "I-Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/1 fıkrası ile belli parayı ihtiva eden mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknamelerin binde 9,48 nispetinde; "II- Kararlar ve mazbatalar" başlıklı bölümünün 5766 sayılı Kanunla değişik 2 nci fıkrasında ise, İhale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğine haiz kurumların her türlü ihale kararlarının binde 5,69 nispetinde damga vergisine tabi tutulacağı hükmüne yer verilmiştir.
Damga Vergisi kanunu, bu kanun kapsamında yapılacak olan vergilendirmeleri düzenlemekte ve tanınan istisna ve muafiyetlerin açıklamakta olup, diğer bazı kanunlarda da damga vergisine ilişkin muafiyet ve istisnalar yer almıştır. Bu kanunlardan bir tanesi de 25.05.1959 tarih ve 10213 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun'dur.
7269 sayılı Kanun'un 1. maddesinde, "Deprem (Yer sarsıntısı), yangın, su baskını, yer kayması, kaya düşmesi, çığ, tasman ve benzeri afetlerde; yapıları ve kamu tesisleri genel hayata etkili olacak derecede zarar gören veya görmesi muhtemel olan yerlerde alınacak tedbirlerle yapılacak yardımlar hakkında bu kanun hükümleri uygulanır." şeklinde düzenleme mevcut olup, kanunun uygulama alanı belirtilmiştir.
Aynı kanunun 42. maddesinde ise, bu kanunun uygulanması dolayısiyle taşınmaz malların alım, satım, ipotek, tapu-kadastro işlemleri, yeniden inşa edilecek veya onarılacaklarla ilgili ihale, sözleşme, ruhsatname ve sair işlemler ve bu kanundan faydalanacakların verecekleri beyanname, taahhütname ve yapacakları sözleşmelerin her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olacağı kuralına yer verilmiştir.
Anılan madde hükmünden hareketle, genel hayata etkili afet bölgesi olarak ilan edilen yerlerde 7269 sayılı Kanun kapsamında uygulanan taşınmaz malların alım, satım, ipotek, tapu-kadastro işlemleri, yeniden inşa edilecek veya onarılacaklarla ilgili ihale, sözleşme, ruhsatname ve sair işlemlerle, kanundan faydalanacakların verecekleri beyanname, taahhütname ve yapacakları sözleşmeler her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olacaktır. Ayrıca hakediş ödemeleri dahil 7269 sayılı Kanun kapsamındaki işlemlerde damga vergisi ödemesi yapılması halinde bu vergiler için iade istemiyle düzeltme ve şikayet başvurusunda bulunulabilecektir.
6 Şubat 2023 tarihli Kahramanmaraş merkezli depremler sebebiyle genel hayata etkili afet bölgesi olarak kabul edilen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa İlleri ile Sivas İlinin Gürün İlçesinde 7269 sayılı Kanun kapsamında yapılacak mezkur işlemlerle verilecek olan beyanname, taahhütname ve yapacakları sözleşmeler her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olacak, ödemesi yapılması halinde bu vergiler için iade istemiyle düzeltme ve şikayet başvurusunda bulunulabilecektir.

deprembolgesi.jpg

Deprem Bölgesinde Damga Vergisi

epdkyonetmeliktaslagi.jpg

EPDK tarafından "Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği’nde değişiklik yapılmasına ilişkin Yönetmelik Taslağı" yayımlanmıştır.

ELEKTRONİK DENETİM VE TEKNOLOJİK GELİŞMELER
Teknolojik gelişmelerle birlikte iş hayatının her alanında bilgisayar ve internetin kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır. Bu gelişmeler neticesinde Gelir İdaresi Başkanlığının vergi denetimini kolaylaştırmak için elektronik belge ve kayıt oluşturulmasına ilişkin yasal düzenlemeler yaptığı görülmektedir. 213 sayılı Vergi Usul Kanunun mükerrer 257'nci maddesinde Maliye Bakanlığının, elektronik defter, belge ve kayıtlar için diğer defter, belge ve kayıtlara ilişkin usul ve esaslardan farklı usul ve esaslar belirlemeye yetkili olduğu belirtilmiştir.
Belirtilen yetkiye istinaden çıkartılan 1 Sıra No'lu e-Defter Genel Tebliğinde;
<ul>
<li>Elektronik Kayıt: Elektronik ortamda tutulan ve elektronik defter ve belgeleri oluşturan, elektronik yöntemlerle erişimi ve işlenmesi mümkün olan en küçük bilgi ögesini ifade eder.</li>
<li>Elektronik Defter: Şekil hükümlerinden bağımsız olarak Vergi Usul Kanununa ve/veya Türk Ticaret Kanununa göre tutulması zorunlu olan defterlerde yer alması gereken bilgileri kapsayan elektronik kayıtlar bütününü ifade eder.</li>
</ul>
Gelir İdaresi Tarafında Belirlenen e-Defterde kullanılan standart, XBRL (eXtensible Business Reporting Language - Genişletilebilir İşletme Raporlama Dili) olarak adlandırılan ve Dünya'da gittikçe yaygın bir şekilde kullanılan finansal raporlama alanındaki en esnek dildir. e-Defter, VUK ve TTK çerçevesinde kâğıt ortamda tutulan defterlerle aynı hukuki sonuçları doğurmaktadır (Muhasebe ve Finansman Dergisi- Ocak/2019- Elektronik Vergi Denetimindeki Teknolojik Gelişmeler ve Tam Denetime Geçiş Adımları- İlker CALAYOĞLU) Mükellefler Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen standartlara uygun olması şartıyla istedikleri yazılımı kullanabilmektedirler.
Elektronik defter ve belge kullanımının yaygınlaşması, bilgisayar destekli denetim tekniklerinde yaşanan gelişmeler ve dijital olarak veri aktarma ve depolama süreçlerinde yaşanan gelişmeler uzaktan incelemeyi mümkün hale getirmiş, süreci tetiklemiştir. Bu kapsamda yapılan çalışmalar neticesinde Elektronik Veri İbraz Sistemi (eViz) Projesi geliştirilmiştir. Denetlenecek olan defter ve belgelerin elektronik veri şeklinde oluşturulmasının zorunlu hale getirilmiş olması e-denetimi kolaylaştırmaktadır.
7338 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun yürürlüğe girmesini müteakip alt mevzuat düzenlemelerine ilişkin çalışmalara başlanmış ve Vergi İncelemelerinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik bu sistem de dahil edilerek revize edilmiştir. Uzaktan incelemenin önemli bir gereksinimi olan elektronik ortamda veri ibrazının gerçekleştirilebilmesine ilişkin çalışmalara da mevzuat düzenlemeleriyle eş zamanlı olarak başlanmıştır. Projenin detayları belirlendikten sonra Bilgi Teknolojileri Genel Müdürlüğüne 'Proje Geliştirme Talebi' olarak iletilmiş olup yapılan toplantı ve çalışmalar neticesinde Elektronik Veri İbraz (e-Viz) Sistemi geliştirilmiştir. e-Viz sistemi, elektronik defter ve belgeler ile elektronik ortamda tutulan/üretilen diğer belgelerin, incelemeyi yürüten Vergi Müfettişine elektronik ortamda güvenli bir şekilde ibrazını sağlayan sistemdir.
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından geliştirilen risk odaklı e-denetim uygulamalarının bazıları şunlardır;
<ul>
<li>KDV İadesi Risk Analiz Sistemi (KDVİRA)</li>
<li>Sahte Belge Risk Analiz Programı (SARP)</li>
<li>Veri Görselleştirme ve Analiz Sistemi (VEGAS)</li>
<li>Bandrollü Ürün İzleme Sistemi (BÜİS)</li>
<li>Merkezi Risk Analizi ve Katmanlaştırma Modeli (MERAK)</li>
</ul>
Elektronik denetim kapsamında e-defterlerin incelene bilmesi için e-defterleri açabilen, önceden belirlenmiş konularda sorgulama ve analiz yapabilen programlara ihtiyaç vardır. Mükelleflerin yaygın olarak Luca, Netsis, Logo, Zirve vb. programları kullanmaktadır. Bu programlarda gerek muhasebe kaydı oluştururken gerekse müşteri cari hesapları oluşturulurken herhangi bir işlem sayısı sınırlaması bulunmamaktadır. İşlem sayısının sınırlandırılmamış olması defter kayıtlarının parça parça analiz edilmesi sorununu ortadan kaldırmaktadır.
Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı tarafından müfettişlerin kullanımına sunulan VDK-VEDAS yazılımında; E-Defter ve E-Fatura aktarımı, görüntüleme ve analiz, Bakiye Kontrolü, Ters Bakiye Kontrolü, Bilanço, Bilanço ve Diğer Hesaplar, Alıcılar Satıcılar Raporu, Gelir ve Maliyet Hesapları, Kaydi Envanter, Hasılat Analizi, Adat, Benford Analizi, Mükerrer Değer/Değerler Kontrolü, Atlayan Numara Kontrolü (Numerik alanlar için) vb. yapılabilmektedir.
Mükelleflerin idareye ibraz etmiş oldukları E-Defter verileri, VDK-VEDAS programı ile vergi kanunları kapsamında oluşturulan denetim teknikleriyle çök yönlü analize tabi tutulmaktadır. Mükelleflerin GİB e-defter uygunluk onayı almış olan muhasebe programlarını tercih ederken VDK-VEDAS programı ile yapılan denetim ve analiz tekliklerine benzer analizleri yapan programları seçmeleri denetimlerde cezai müeyyidelerle karşılaşma ihtimalini azaltacaktır.

edenetim.jpg

Elektronik Denetim ve Teknolojik Gelişmeler

sosyalmedya.jpg

Sosyal Medya Yayıncılarının Vergilendirilmesi

sprocuucretleri.jpg

“Sporcu Ücretlerinden Tevkif Yoluyla Alınan Gelir Vergisinin İadesi Hakkında Yönetmelik” yayımlandı.

SÜRESİNDE YAPILAN TAM TASDİK SÖZLEŞMESİNİN SAĞLADIĞI BAZI HAKLAR
Süresinde yapılan tam tasdik sözleşmesi bulunan mükelleflere sağlanan bazı avantajlar aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
<table>
<thead>
<tr>
<th>SIRA</th>
<th>SÜRESİNDA YAPILMIŞ TAM TASDİK SÖZLEŞMESİNİN MÜKELLEFLERE SAĞLADIĞI HAKLAR</th>
<th>YASAL DAYANAĞI</th>
</tr>
</thead>
<tbody>
<tr>
<td>1</td>
<td>İndirimli Orana Tabi İşlemlerden Doğan 2.600.000 TL Üzerindeki KDV İadelerini YMM Raporu ile Nakden Alabilme İmkanı</td>
<td>46 Seri No.lu SMMM ve YMM Kanunu Genel Tebliği</td>
</tr>
<tr>
<td>2</td>
<td>1.300.000 TL Üzerindeki Diğer KDV İadelerini YMM Raporu ile Alabilme İmkanı</td>
<td></td>
</tr>
<tr>
<td>3</td>
<td>Özel Fatura ile Yapılan Satışlarda Tam Tasdik Sözleşmesi Olması Halinde 350.000 TL'ye Kadar Nakit İade Alabilme İmkanı</td>
<td></td>
</tr>
<tr>
<td>4</td>
<td>İmalatçılar tarafından yapılan mal ihracatlarında, Süresinde Tam Tasdik Yapmış Mükelleflerin Aylık Nakit İade Sınırı 10.000 TL yerine 100.000 TL Olarak Dikkate Alınır</td>
<td>41 Seri No.lu Tebliğ ile KDV Genel Uygulama Tebliğinde YapılanDeğişiklik</td>
</tr>
<tr>
<td>5</td>
<td>Gelir/Kurumlar Vergisinden Kesinti Yoluyla Ödenmiş, Henüz Sonuçlanmamış Nakit İade Taleplerine De Uygulanmak Üzere; Süresinde Tam Tasdik Sözleşmesi Yapmış Mükelleflere 1.1.2023 Tarihinden İtibaren Üst Limit 1.518.000 TL Olarak Uygulanır (Gelir ve Kurumlar Vergisinden kesinti yoluyla ödenen vergilerden doğan ve _ 1.1.2023 _ tarihi itibariyle henüz sonuçlanmamış nakit iade taleplerinde _ Tam tasdik aranmadan dilekçeye istinaden yapılabilecek nakit iade sınırı 151.000 TL 'dir. Bu tutarı aşan _ 151.001–1.518.000 TL _ arası nakit iadelerde ise, Süresinde Yapılmış Tam Tasdik Sözleşmesi aranılır. Tam tasdik sözleşmesi olmaması halinde _ 151.000 TL'yi _aşan nakit iade talepleri ile Tam Tasdik Sözleşmesi olsa dahi _ 1.518.000 TL'yi__aşan nakit iade talepleri vergi inceleme sonucuna göre yerine getirilir.)</td>
<td>252 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği</td>
</tr>
<tr>
<td>6</td>
<td>KDV İadelerinde İndirimli Teminat Uygulamasından (İTUS) Yararlanılabilmesi İçin Süresinde Yapılmış Tam Tasdik Sözleşmesi Aranır (Diğer Şartlarla Birlikte)</td>
<td>KDV Genel Uygulama Tebliği</td>
</tr>
<tr>
<td>7</td>
<td>Süresinde Yapılmış Tam Tasdik Sözleşmesi Olan Mükelleflerin Artırımlı Teminat Uygulamasında (ATU) %60 Teminattan Yararlanma İmkanı (Diğer Şartlarla Birlikte)</td>
<td></td>
</tr>
</tbody>
</table>
YMM RAPORU İLE NAKİT ALINABİLECEK KDV İADE LİMİTLERİ
Tam Tasdik sözleşmesi yapılmadan YMM raporu ile nakit alınabilecek KDV iade tutarları aşağıdaki tabloda yer almaktadır. Bu tutarları aşan nakit iadeler için Süresinde Yapılmış Tam Tasdik Sözleşmesi aranmaktadır.
<table>
<thead>
<tr>
<th>SÜRESİNDE DÜZENLENMİŞ TAM TASDİK SÖZLEŞMESİ BULUNMAYAN MÜKELLEFLERİN, YMM TASDİK RAPORUNA İSTİNADEN ALABİLECEKLERİ KDV İADELERİNE İLİŞKİN AZAMİ HADLER</th>
</tr>
</thead>
<tbody>
<tr>
<td>İstisna Türü</td>
</tr>
<tr>
<td>İndirimli Orana Tabi Teslim ve Hizmetlerle İlgili Katma Değer Vergisi İadesi İşlemlerinde</td>
</tr>
<tr>
<td>Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği Uyarınca Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporuna İstinaden Alınabilecek Diğer Katma Değer Vergisi İadesi İşlemlerinde</td>
</tr>
<tr>
<td>Türkiye'de İkamet Etmeyenlere Özel Fatura ile Yapılan Satışlar ve Yolcu Beraberi Eşya Kapsamında Yapılan Satışlarla İlgili KDV İadesi İşlemlerinde (Süresinde düzenlenmiş tam tasdik sözleşmesi bulunması halinde de söz konusu had geçerli olacaktır.)</td>
</tr>
</tbody>
</table>

iade.jpg

Süresinde Yapılan Tam Tasdik Sözleşmesi

<h2>İHRAÇ KAYITLI SATIŞLARDA DÖVİZLE ÖDEME YASAĞI</h2>
11/8/1989 tarih ve 20249 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Kararın 4'üncü maddesinin "g" bendinde: "Türkiye'de yerleşik kişilerin, Bakanlıkça belirlenen haller dışında, kendi aralarındaki menkul ve gayrimenkul alım satım, taşıt ve finansal kiralama dâhil her türlü menkul ve gayrimenkul kiralama, leasing ile iş, hizmet ve eser sözleşmelerinde sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılamaz." denilmiştir. Kararın 20'nci maddesinde ise, Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın Kararın tatbikatını temin etmek ve Türk parasının kıymetini korumak maksadıyla lüzumlu göreceği her türlü tedbiri almaya yetkili olduğu ifade edilmiştir. Bu yetkiye istinaden Hazine ve Maliye Bakanlınca Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin 2008-32/34 Tebliğ çıkartılmış, tespiti Bakanlığa bırakılan konular söz konusu Tebliğ ile düzenlenmiştir. Anılan Tebliğin 8'inci maddesinin dokuzuncu fıkrasında "Türkiye'de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdedecekleri; taşıt satış sözleşmeleri dışında kalan menkul satış sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırmaları mümkündür." ifadesi yer almakta iken, 19.04.2022 tarihli 31814 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2022-32/66 sayılı Tebliğ ile bahse konu 8'inci maddenin dokuzuncu fıkrasının sonuna "Ancak sözleşme konusu ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi zorunludur." cümlesi eklenmiş ve değişiklik yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Yukarıda yer alan değişiklik uyarınca, 19/4/2022 tarihinden itibaren taşıt ve gayrimenkul satışları dışında kalan satışlarda bedelin döviz cinsinden ödenmesi yasaklanmıştır. Bu hükme göre söz konusu satışlarda sözleşmenin döviz cinsinden yapılması mümkün iken ödemenin döviz cinsinden yapılması yasaktır. Kamu kurum ve kuruluşları ile Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı şirketleri bu zorunluluktan muaf tutulmuştur.
Yukarıda yer verilen değişikliğe ilişkin olarak Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından uygulama esaslarını belirten 21 Nisan 2022 tarihli basın açıklaması yapılmış, basın açıklamasında Türkiye'de yerleşik kişiler ile dışarıda yerleşik kişiler arasında akdedilmiş/akdedilecek menkul satış sözleşmelerine ilişkin ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi zorunluluğunun bulunmadığı belirtilmiş ancak ihraç kayıtlı satışların söz konusu zorunluluğa tabi olup olmadığına ilişkin açıklama yapılmamıştır.
İhraç kayıtlı malların satışının ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden yerine getirilip getirilemeyeceğine ilişkin görüş talep edilmesi neticesinde Bakanlık Finansal Piyasalar ve Kambiyo Genel Müdürlüğü tarafından 23.06.2022 tarih ve E-37518347-045.991304383 sayılı yazı düzenlenmiş, söz konusu yazıda; yürürlükteki mevzuat uyarınca Türkiye'de yerleşikler arasında gerçekleştirilen ihraç kayıtlı satışların menkul alım satımı olarak değerlendirilmesi nedeniyle söz konusu satışlara ilişkin ödemelerin döviz cinsinden yapılması ve kabul edilmesinin mümkün olmadığı belirtilmiş ancak konunun Bakanlıkça değerlendirilen başlıklar arasında bulunduğu ifade edilmiştir. Aradan geçen bir yıldan fazla süre zarfında Bakanlık tarafından konuya ilişkin herhangi bir değerlendirme yapılmamıştır.
Hâlihazırda ihraç kayıtlı satışlarda bedelin Türk Lirası cinsinden ödenmesi zorunlu olup, konuya ilişkin bir yasal düzenleme veya Bakanlık tarafından herhangi bir değerlendirme yapılmadığı müddetçe döviz cinsinden ödeme yasaktır. Bu yasağa uyulmaması halinde ise, 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun'un 3'üncü maddesi ve ilgili mevzuat hükümleri uyarınca zorunluluğa uymayan her bir tarafa ayrı ayrı uygulanmak üzere 2022 yılı için 14.200 TL'den 118.500 TL'ye kadar idari para cezası kesilebilecektir. 2023 yılında ise, yeniden değerleme oranları dikkate alındığında bu rakamlar 31.680 TL ile 264.294 TL arasındadır.Tekerrür halinde, bu cezalar iki kat olarak uygulanmaktadır. 1567 sayılı Kanun'a göre kabahatin konusunu yabancı paranın oluşturması nedeniyle, idarî para cezasının hesaplanmasında fiilin işlendiği tarih itibarıyla Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının bu paraya ilişkin "döviz satış kuru" esas alınacaktır.

ihrackayitli.jpg

İhraç Kayıtlı Satışlarda Dövizle Ödeme Yasağı

immigration.jpg

Türkiye'de Bulunan Yabancıların Hukuki Durumu

vergiguncellemeleri.jpg

07.07.2023 Tarih ve 32241 Sayılı Resmi Gazete’de Yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararları İle Bazı Vergi ve Harç Tutarları İle Oranları Değiştirilmiştir.

7456.jpg

7456 Sayılı Kanun ile vergi kanunlarında değişiklikler getirildi.

Elektronik Veri İbraz Sistemi (e-Viz)

Son yazılar