Deprem Bölgesinde Damga Vergisi
Afet Bölgesi'nin Yeniden İnşa Edilmesine veya Onarılmasına İlişkin İhalelerde Damga Vergisi Ödenir mi?
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu; 3 üncü maddesinde, damga vergisi mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu ve resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemler nedeniyle düzenlenen kağıtların damga vergisinin kişiler tarafından ödeneceği; 8 inci maddesinde, bu kanunda yazılı resmi daireden maksadın, genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köyler olduğu, bu dairelere bağlı olup ayrı tüzelkişiliği bulunan iktisadi işletmelerin resmi daire sayılmayacağı; Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "I-Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/1 fıkrası ile belli parayı ihtiva eden mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknamelerin binde 9,48 nispetinde; "II- Kararlar ve mazbatalar" başlıklı bölümünün 5766 sayılı Kanunla değişik 2 nci fıkrasında ise, İhale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğine haiz kurumların her türlü ihale kararlarının binde 5,69 nispetinde damga vergisine tabi tutulacağı hükmüne yer verilmiştir.
Damga Vergisi kanunu, bu kanun kapsamında yapılacak olan vergilendirmeleri düzenlemekte ve tanınan istisna ve muafiyetlerin açıklamakta olup, diğer bazı kanunlarda da damga vergisine ilişkin muafiyet ve istisnalar yer almıştır. Bu kanunlardan bir tanesi de 25.05.1959 tarih ve 10213 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun'dur.
7269 sayılı Kanun'un 1. maddesinde, "Deprem (Yer sarsıntısı), yangın, su baskını, yer kayması, kaya düşmesi, çığ, tasman ve benzeri afetlerde; yapıları ve kamu tesisleri genel hayata etkili olacak derecede zarar gören veya görmesi muhtemel olan yerlerde alınacak tedbirlerle yapılacak yardımlar hakkında bu kanun hükümleri uygulanır." şeklinde düzenleme mevcut olup, kanunun uygulama alanı belirtilmiştir.
Aynı kanunun 42. maddesinde ise, bu kanunun uygulanması dolayısiyle taşınmaz malların alım, satım, ipotek, tapu-kadastro işlemleri, yeniden inşa edilecek veya onarılacaklarla ilgili ihale, sözleşme, ruhsatname ve sair işlemler ve bu kanundan faydalanacakların verecekleri beyanname, taahhütname ve yapacakları sözleşmelerin her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olacağı kuralına yer verilmiştir.
Anılan madde hükmünden hareketle, genel hayata etkili afet bölgesi olarak ilan edilen yerlerde 7269 sayılı Kanun kapsamında uygulanan taşınmaz malların alım, satım, ipotek, tapu-kadastro işlemleri, yeniden inşa edilecek veya onarılacaklarla ilgili ihale, sözleşme, ruhsatname ve sair işlemlerle, kanundan faydalanacakların verecekleri beyanname, taahhütname ve yapacakları sözleşmeler her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olacaktır. Ayrıca hakediş ödemeleri dahil 7269 sayılı Kanun kapsamındaki işlemlerde damga vergisi ödemesi yapılması halinde bu vergiler için iade istemiyle düzeltme ve şikayet başvurusunda bulunulabilecektir.
6 Şubat 2023 tarihli Kahramanmaraş merkezli depremler sebebiyle genel hayata etkili afet bölgesi olarak kabul edilen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa İlleri ile Sivas İlinin Gürün İlçesinde 7269 sayılı Kanun kapsamında yapılacak mezkur işlemlerle verilecek olan beyanname, taahhütname ve yapacakları sözleşmeler her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olacak, ödemesi yapılması halinde bu vergiler için iade istemiyle düzeltme ve şikayet başvurusunda bulunulabilecektir.