İzale-i Şüyu

İzale-i Şüyu (Ortaklığın Giderilmesi) İle Satışlarda Hissedarlar Alıcı Olursa KDV Ödenir mi?

İzale-i Şüyu (ortaklığın giderilmesi) davası, paylı veya elbirliği mülkiyeti halindeki taşınmaz veya taşınır mallar için ortaklar arasında mevcut mülkiyet ilişkisini sona erdirerek bireysel mülkiyete geçmeyi sağlayan dava türüdür. Paylı veya elbirliği mülkiyeti halindeki malvarlıklarının aynen taksimi mümkün değil ise açılan dava ile ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilecektir.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu 1/3-d maddesi uyarınca izale-i şüyu nedeniyle yapılan açık artırma, pazarlık ve diğer şekillerdeki satışlar da dahil olmak üzere, müzayede mahallerinde yapılan her türlü satışlar KDV'ye tabidir. Kanunun istisna ve vergi oranlarına ilişkin hükümleri bu satışlar için de geçerlidir.

Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinin 6.1. maddesinde, izale-i şüyu çerçevesinde yapılan satışlarda alıcı hissedarlardan biri ise bu hisse için mülkiyet devri söz konusu olmayacak ve bu kısım matrahtan indirilerek vergilendirilmeyecektir.

Bir örnekle açıklamamız gerekirse 2/10 hissesi sizin olan bir gayrimenkulün izale-i şüyu davası sonucu müzayedesinde 5/10 hissesini satın alırsanız vergilendirme yalnızca 3/10 hisse için yapılacak, 2/10 hisselik kısım matrahtan indirilecektir.

Hissedarların Birbirine Devirlerinde KDV

İzale-i şüyu sonucu satışa konu malvarlığının hissedarları birbirlerine hisse devri yapacak şekilde söz konusu mal varlığını satın almaları halinde bu ayrı bir satış olarak değerlendirilmeyecek, hissedarların izale-i şüyu satışı sonucunda ellerinde bulunacak toplam hissedeki artışa göre bu vergilendirme yapılacaktır.

Bir örnekle açıklayacak olursak, 7/10 hisse sahibi K1, 1/10 hisse sahibi K2, 2/10 hisse sahibi K3'ün hissedarları olduğu bir gayrimenkulün izale-i şüyu sonucu müzayede ile satışında, K1 ve K2 her birine 5/10 hisse düşecek düşecek şekilde satın almaları halinde yalnızca K3'ten devredilen 2/10 hisse bu satıştan dolayı doğan KDV'nin konusu olabilecek, K1'in 2/10'luk hisselerinin diğer hissedara geçmesi ise bu kapsamda vergilendirilmeyecektir.

Nitekim Danıştay 4. Dairesi, 14.04.2016 tarihli E. 2015/6931, K. 2016/1625 sayılı kararında, aynı zamanda hissedar olunan taşınmazdaki ortaklığın satış suretiyle giderilmesine ilişkin yapılan açık arttırmada beş hissedardan dördünün bu taşınmazı ¼'er oranda eşit ödeyerek satın almaları sonucu vergilendirmede, katma değer vergisine tabi teslimi tek bir taşınmazın teslimi olarak değerlendirip katma değer vergisi matrahını da bu taşınmazın kesin satış bedeli olduğuna, satın alan hissedarların bireysel olarak bu bedelin hangi oranını ödediklerinin söz konusu teslime ilişkin katma değer vergisi matrahını hesaplama şeklini değiştirmeyeceğine hükmetmiştir.

Netice olarak hissedarlar izale-i şüyu sonucu satışlarda malvarlığını satın alırlarsa kendi hisse oranları için KDV ödenmeyecek, hissedar olup alıcı olmayan kişinin hisseleri satın alınırsa yalnız bu hisse için KDV ödenecektir.